Hoe lang kan jij stil staan op 1 been?

In deze blog bekijken we de motorische vaardigheid Evenwicht.

Wat is Evenwicht en hoe ontwikkelt het zich?

Evenwicht, evenwichtsgevoel of evenwichtszin wordt gezien als een (intern) zintuig. Bij je evenwicht spelen je ogen en het evenwichtsorgaan in het middenoor een rol. Je evenwichtsorgaan registreert alle bewegingen van je hoofd en als reactie hierop worden de juiste spieren aangespannen. Je ogen helpen om je in de ruimte te oriënteren door het zien van verticale en horizontale lijnen. Hierdoor blijf je in balans en weet je waar boven en onder, voor en achter en links en rechts zijn. Evenwichtsgevoel wordt gezien als onderdeel van de grote of grove motoriek. Grove motoriek heb je nodig om fijne motoriek verder te kunnen ontwikkelen. Hier komen we in een latere blog op terug.

Je evenwicht ontwikkelt vanaf het moment dat je wordt geboren. Je gaat rollen, zitten, kruipen lopen, rennen, springen, fietsen enz. Elke keer dat je (bijna) omvalt of rolt, oefen je je evenwicht. Als je lichaam, ondanks de zwaartekracht, makkelijk recht overeind kan blijven bij alles dat je doet, is je evenwichtszin goed ontwikkeld.

Er zijn verschillende soorten evenwicht:

statisch evenwicht- als je stil zit of staat
dynamisch evenwicht – als je je beweegt
roterend evenwicht – als je je om je as draait

Misschien denk je dat het statisch evenwicht makkelijker is dan het dynamisch evenwicht, maar dat is niet waar. Vooral voor kinderen is het statisch evenwicht een stuk moeilijker! Zij bewegen liever dan dat ze stil zitten of staan. Stil staan en zitten is zelfs de moeilijkste “beweging” die bestaat en dat geldt niet alleen voor kinderen.

Waarom is je evenwichtsgevoel van belang?

Een goed ontwikkelt evenwicht is natuurlijk belangrijk bij lopen, zitten, rennen, fietsen enzovoort. Maar ook om goed te kunnen zien, heb je je evenwicht nodig. Stel je maar eens voor dat je moeite hebt met rechtop zitten of om je hoofd rechtop te houden. Stil zitten en tegelijkertijd bijvoorbeeld naar het bord kijken en zien wat daarop staat, is dan knap lastig.

Als je je wilt concentreren geldt hetzelfde. Als je lijf steeds bezig is met zichzelf rechtop houden, dan kost dat energie en als je moe wordt, ben je sneller afgeleid.

Er bestaat ook een link tussen je evenwichtsgevoel en gevoelens van onzekerheid of faalangst. Als je niet helemaal op je lijf kunt of durft te vertrouwen, zorgt dat er voor dat je letterlijk en figuurlijk niet stevig staat.

Wist je dat: Astronauten in de ruimte, waar geen zwaartekracht is, dyslectische symptomen vertonen? (uit Stap voor stap, Liesbeth Verhoeven, 2014)

Ken jij kinderen of jongeren, die moeite hebben om stil te zitten, zich te concentreren, hebben ze (tekenen van) faalangst of heb je het idee dat hij of zij niet altijd goed ziet of hoort? Stimuleer dan het evenwicht.

Hoe stimuleer je het evenwichtsgevoel?

Het evenwicht kun je stimuleren door bewegingen, waarbij het hele lichaam gebruikt wordt. Een paar suggesties:

0-2 jaar blokkenwagen of poppenwagen, babywalker
2+ jaar wobbel, loopfiets, stoeprandje lopen, stapstenen, hobbelpaard, bilibo, op paaltjes klimmen, trampoline
4+ jaar wobbel of spooner, step, loopklossen, fiets, fietsscooter, op 1 been staan bij tandenpoetsen, trampoline, voelstenen, skippybal
6+ jaar skates, skateboard, hinkelen, touwtje springen, elastieken, balansegel, balanceboard, trampoline, circusbal, lolobal, pedalo
8+ jaar Twister, hooverboard, stelten, skates en skeelers, skateboard, 1-wielerfiets

Tip 1: Natuurlijk wordt het nog leuker als je als volwassene mee doet.

Tip 2: Probeer wipstoeltjes, maxi-cosi’s, zitjes en kinderwagens zo min mogelijk te gebruiken. De bewegingsmogelijkheden van kinderen worden er door beperkt en daarmee hun motorische en algehele ontwikkeling.

Wil je meer weten?

Websites:

Boeken:

Stap voor stap. Hoe stimuleer je de motorische ontwikkeling van je kind?, Liesbeth Verhoeven (2010)

Of kijk op www.het-luisterrijk.nl De site van Kinder- en jeugdcoachpraktijk Het Luisterrijk. Mijn naam is Myra Withagen-Hillebrink. Als kinder- en jeugdcoach ben ik gespecialiseerd in de relatie tussen motorische ontwikkeling en lekker leven en leren. Heb je een vraag over de ontwikkeling van jou kind of wil je meer uitleg, mail dan naar myra@het-luisterrijk.nl